De onafhankelijke commissie presenteerde op dinsdag 9 mei 2023 de canon aan de bevoegde minister van Onderwijs Ben Weyts en de breed verzamelde pers in Genk. Een spannend moment, want er was al heel wat inkt gevloeid over de canon: de verzamelde linkse oppositie, academici en opiniemakers wisten met hun verontwaardiging geen blijf over een document waarvan nog geen létter op papier stond. Respectabele academici werden onterecht verdacht gemaakt of ronduit uitgespuwd. De stortvloed aan positieve reacties van vriend en vijand na de presentatie wisten die inkt echter uit als een vergeten voetnoot die het vermelden in de canon zelf nooit waard zal zijn.
Het resultaat mag er namelijk zijn. Het 319 bladzijden tellende boek was al na enkele uren uitverkocht. Een tweede druk werd prompt besteld. De zestig vensters worden bovendien visueel subliem gebracht op de website www.canonvanvlaanderen.be. Elk venster vertrekt vanuit een belangrijke, op het eerste zicht soms onbeduidende, gebeurtenis, document of persoon en biedt verschillende focuspunten die het verder kaderen in tijd, ruimte en de samenleving. Dit zorgt voor een breed en diep begrip van waarom deze gebeurtenis zo invloedrijk bleek voor het Vlaanderen van toen en nu. Daarbovenop biedt het de bezoeker de kans om het thema nóg verder te ontdekken met doorverwijzingen naar literatuur, video‘s en zelfs musea.
Vlaamse identiteit
Want daar draait deze canon echt om: “De Canon van Vlaanderen is niet in stenen tafelen gegrift, maar nodigt de lezer uit om het verleden te (her)ontdekken”. Het Vlaams regeerakkoord wil, terecht, werken aan de versterking van de Vlaamse identiteit. Maar dat betekent helemaal niet het nauwe blindstaren op opvallende gebeurtenissen of de eenzijdige focus op heroïsche figuren. Dat is nu net de sterkte van deze canon: de veelzijdigheid ervan. Zowel grote leiders als gewone burgers vormden én beleefden Vlaanderen in al haar facetten, en doen dat nog steeds.
Daarom kan de canon erg breed ingezet worden in het onderwijs, bij inburgeringstrajecten of in de toeristische sector. Het is een gemeenschappelijk platform voor Vlamingen, nieuwkomers en bezoekers. Dat er gebeurtenissen in staan die de ene onbelangrijk vindt of het figuren ontbeert die voor de ander onmisbaar zijn, is een meerwaarde. Het biedt de mogelijkheid om met elkaar in debat te gaan en zo bij te dragen aan wat Vlaanderen Vlaams maakt. Dus jawel: om vorm te geven aan de Vlaamse identiteit.
Het mag duidelijk zijn: Ik raad het boek en de website van harte aan. De onafhankelijke commissie onder voorzitter Emmanuel Gerard verdient onze erkenning en dank.
De Romeo’s. Kabouter Plop.
Die geestige Geert Hoste-mop.
Van Ernest Claes het dunste boek.
Ons bier. De brug van Willebroek.
De Noordzeedijk die welig tiert.
Eén beeld dat een rotonde siert.
En koers tot in der eeuwigheid.
De Vlaamse Canon is een feit.
— Dagvers, Stijn De Paepe, in De Morgen, 13 augustus 2019
